نقش زنان در حکومت امام زمان

با آفرينش زن برگ زرّيني به برگ هاي زرّين عالم وجود افزوده شد؛ چرا که زن مظهر جمال و جلال خداوند بود که بايد شناخته مي‏شد. اين نور الهي از آغاز آفرينش تاکنون دوران هاي تلخ و شيريني سپري کرده است. گاه همراه با حرکت انبياي الهي گام در گام پيامبران خدا گذارده و دوشادوش مردان صالح، از پيامبر زمان خود حمايت کرده است؛ امروز نيز بانوان همانند بسياري از مردم به آينده مي‏انديشيد؛ به يک انقلاب جهاني و يک حکومت موعود، که چگونه در برابر قدرت هاي بزرگ غلبه پيدا مي‏کند! آيا برنامه ‏هاي او چيست؟ چه کساني با او همکاري مي‏کنند و زنان در آن زمان چه نقشي دارند؟ دشمنانش چه کساني‏اند وراز ورمز موفقيتش در گرو چيست؟

حال سزاوار است بدانيم زنان در حکومت قائم آل محمد(ع) چه مي‏کنند، چه کساني هستند، چند نفرند، از کجا مي‏آيند وچه مسؤوليتي بر عهده دارند. بر اساس برخي از روايات، حضور ونقش اين زنان از نظر زمان وموقعيت، چهار گونه است:

الف: حضور پنجاه زن در بين ياران امام

اولين گروه از زناني که به محضر امام زمان مي‏شتابند آنهايند که در آن ايّام مي‏زيسته‏ اند و همانند ديگر ياران امام(ع) به هنگام ظهور در حرم امن الهي به خدمت امام(ع) مي‏رسند. در اين باره دو روايت وجود دارد:

روايت اول: امّ سلمه ضمن حديثي درباره علائم ظهور، از پيامبر روايت کرده است که فرمود: (يعوذ عائذ من الحرم فيجتمع الناس اليه کالطير الوارده المتفرقه حتي يجتمع اليه ثلاث مأة واربعة عشر رجلاً فيه نسوة فيظهر علي کل جبار وابن جبار...).

يعني: در آن هنگام پناهنده‏ اي به حرم امن الهي پناه مي ‏آورد ومردم همانند کبوتراني که از چهار سمت به يک سو هجوم مي‏برند به سوي او جمع مي‏ شوند تا اينکه در نزد آن حضرت سيصد وچهارده نفر گرد آمده که برخي از آنان زن مي‏ باشند که بر هر جبار وجبار زاده‏اي پيروز مي‏شود.

روايت دوم: جابربن يزيد جعفي، ضمن حديث مفصلي از امام باقر(ع) در بيان برخي نشانه‏ هاي ظهور نقل کرده که: (و يجيي‏ء والله ثلاث مأة وبضعة عشر رجلاً فيهم خمسون امراة يجتمعون بمکة علي غير ميعاد قزعاً کقزع الحزيف يتبع بعضهم وهي الاية التي قال الله اينما تکونوا يأت بکم الله جميعاً ان الله علي کل شي‏ء قدير...).

به خدا سوگند، سيصد وسيزده نفر مي‏ آيند که پنجاه نفر از اين عده زن هستند که بدون هيچ قرار قبلي در مکه کنار يکديگر جمع خواهند شد. اين است معناي آيه شريفه: هر جا باشيد خداوند همه شما را حاضر مي‏کند. زيرا او بر هر کاري توانا است.

پنجاه زن از سيصد و سيزده نفر!

نکته شگفت در اين دو روايت اين است که مي‏ فرمايد: سيصد وسيزده مرد گرد آيند که پنجاه نفر ايشان زن هستند!

دوم آنکه: در روايتي که نام ياران برشمرده شده است نام هيچ زني وجود ندارد.

در پاسخ اين شبهه مي‏توان گفت: اين چند نفر در زمره همان سيصد وسيزده نفر هستند؛ زيرا اولاً امام(ع) مي ‏فرمايد: (فيهم). يعني در اين عده پنجاه زن مي‏باشد.
دوم: شايد تعبير مردان بدين سبب باشد که بيشتر اين افراد مرد هستند و اين کلمه از باب فزوني عدد مردان، چنين ذکر شده است.

سوم: اگر مقصود همراهيِ خارج از اين عده بود امام مي‏فرمود: (معهم)، نه اينکه بفرمايد (فيهم). زيرا اين سيصد وسيزده نفر مانند عدد اصحاب بدر برشمرده شده‏اند وهمه ياران وفرماندهان عالي رتبه واز نظر مقام وقدرت در حد بسيار بالايي هستند که برخي با ابر جا به جا مي‏شوند واينها بدون شک با بقيه مردم آن زمان فرق بسيار دارند. بنا بر اين اگر بگوييم آنها جزو همان سيصد وسيزده نفر هستند رتبه وموقعيت ويژه قائل شده واگر در زمره ياران ديگر حضرت هستند از امتياز کمتري برخوردارند.

ب: زنان آسماني

دسته دوم چهارصد بانوي برگزيده هستند که خداوند براي حکومت جهاني حضرت ولي عصر(ع) در آسمان ذخيره کرده است و با ظهور آن حضرت به همراه حضرت عيسي(ع) به زمين مي‏آيند.
ابوهريره از پيامبر(ص) روايت کرده که: (ينزل عيسي بن مريم علي ثمان‏ماة رجل واربع مائة اِمرأة خيار من علي الارض وأصلح من مضي).عيسي بن مريم به همراه هشتصد مرد وچهارصد زن از بهترين وشايسته‏ترين افراد روي زمين فرود خواهد آمد.

در اينکه اين زنان از امتهاي پيشين هستند يا امت اسلامي زمان پيامبر(ص) و معصومين قدس سره ما هستند يا از دورانهاي مختلف، واز چه زمان وبه چه علت به آسمان برده شده‏اند وبراي عهده داري منصبي در حکومت حضرت مي‏آيند يا براي مسايل ديگر؟ اينها پرسش‏هايي است که اين حديث از آن چيزي نمي ‏گويد.

ج: رجعت زنان

سومين گروه از ياوران حضرت بقية‏الله(ع) زناني هستند که خداوند به برکت ظهور امام زمان آنها را زنده خواهد کرد وبار ديگر به دنيا رجعت خواهند نمود.

اين گروه دو دسته‏ اند: برخي با نام ونشان از زنده شدنشان خبر داده شده وبرخي ديگر فقط از آمدنشان سخن به ميان آمده است.

پيش از ادامه بحث، عقيده شيعه نسبت به رجعت را بررسي مي‏کنيم.
يکي از عقايد مسلّم شيعه اين است که همزمان با ظهور مهدي آل محمد(ع) برخي از پيامبران مانند حضرت خاتم الانبياء ومعصومين قدس سرهما همانند اميرمؤمنان(ع) و امام حسين(ع) وبرخي از مؤمنان حقيقي وپيروان اهل بيت به اذن پروردگار زنده خواهند شد وبار ديگر به دنيا باز مي‏گردند. بازگشت اين عده نه تنها غير ممکن نيست بلکه از نظر قرآن کريم اين پديده امري مسلم است که آيات متعددي از آن سخن گفته است. در سوره بقره مي‏خوانيم:
آيا نديدي جمعيتي را که از ترس مرگ از خانه‏هاي خود فرار کردند وآنان هزاران نفر بودند! خداوند به آنها گفت بميريد. سپس خدا آنها را زنده کرد وماجراي زندگي دوباره آنهارا درس عبرتي براي آيندگان قرار داد... .
همچنين قرآن کريم در آيه‏اي ديگر مي‏فرمايد: يا همانند کسي که از کنار يک آبادي (ويران شده) عبور کرد، در حالي که ديوارهاي آن به روي سقفها فرو ريخته بود و(اجساد واستخوان‏هاي اهل آن در هر سو پراکنده بود. او با خود) گفت: چگونه خداوند آنها را پس از مرگ زنده مي‏کند! (در اين هنگام) خدا او را يکصد سال ميراند، سپس زنده کرد وبه او گفت: چه قدر درنگ کردي؟ گفت: يک روز يا بخشي از يک روز. فرمود: نه بلکه يکصد سال درنگ کردي. نگاه کن به غذا ونوشيدني خود (که همراه داشتي وبا گذشت سالها) هيچ گونه تغيير نيافته است؛ ولي به الاغ خود نگاه کن (که چگونه از هم متلاشي شده است. اين زنده شدن تو پس از مرگ، هم براي اطمينان خاطر تو است وهم) براي اينکه تو را نشانه براي مردم قرار دهيم. اکنون به استخوان‏هاي مرکب خود نگاه کن که چگونه آنها را برداشته، به هم پيوند مي‏دهيم وگوشت بر آن مي‏رويانيم. هنگامي که اين حقايق بر او آشکار شد، گفت: مي‏دانم خدا بر هر کاري توانا است.

سيد مرتضي علم الهدي در اين باره مي‏نويسد: علت اينکه شيعه عقيده دارد که خداوند در موقع ظهور امام زمان(ع) برخي از مردگان را زنده مي‏گرداند اين است که به ثواب ياري امام زمان نايل شوند ودولت حق آل محمد را که در انتظار آن بوده‏اند از نزديک شاهد باشند وتا انتقام عده‏اي از ظالمان را به چشم ببينند واز ظهور حق واعتلاي کلمه توحيد لذت ببرند.

در منابع معتبر اسلامي نام سيزده زن ياد مي‏شود که به هنگام ظهور قائم آل محمد(ص) زنده خواهند شد ودر لشکر امام زمان به مداواي مجروحان جنگي وسرپرستي بيماران خواهند پرداخت.
طبري در دلائل الامامة، از مفضل بن عمر نقل کرده که امام صادق فرمود: همراه قائم (آل محمد(ص)) سيزده زن خواهند بود. گفتم آنها را براي چه کاري مي‏خواهد؟

فرمود: به مداواي مجروحان پرداخته، سرپرستي بيماران را به عهده خواهند گرفت. عرض کردم: نام آنها را بفرماييد.

فرمود: قنواء، دختر رشيد هجري، ام ايمن، حبابه والبيه، سميه، مادر عمار ياسر، زبيده ام خالد احمسيّه، ام سعيد حنفيه، صيانه ماشطه، ام خالد جهنّيه.

صيانه ماشطه در زمان حضرت موسي مي‏زيسته است ومادر عمار ياسر در ابتداي بعثت به شهادت رسيد. حبابه در زمان على(ع) وقنواء در زمان امام حسن وامام حسين(ع) وبقيه در زمان‏هاى ديگر زندگى مى‏کرده‏ اند.

اين گروه سيزده نفرى رجعت خواهند کرد وخداوند براى قدردانى از آنها، به برکت امام زمان آنها را زنده خواهد کرد.

در اين روايت امام صادق(ع) از آن سيزده زن فقط نام نه نفر را ياد مى‏کند. در کتاب خصايص فاطمى به نام نسيبه، دختر کعب مازينه، ودر کتاب منتخب البصائر به نام وتيره وأحبشيه اشاره شده است.

جز اين سه نفر، نام ديگرى به ميان نيامده است.

پي نوشت:
  کتاب "نقش زنان در حکومت امام زمان" نوشته آيت الله طبسي