چرا رهبری از ایران شناس به قول کیهان، «نزدیک به بهایی ها» دعوت کرد؟

روزنامه کیهان در حالی امروز از «ایرج افشار»  به عنوان ایران شناس نزدیک به محافل بهایی یاد کرده و احتمال نامیدن یکی از سالن های دانشگاه تهران به نام او را «تحرکات یک جریان فرهنگی مشکوک برای ترویج کارگزاران عصر پهلوی» خواند که دو روز قبل در سایت رهبر انقلاب، ضمن انتشار عکسی از حضور افشار در اتاق کار آیت الله خامنه ای، از دعوت رهبری از وی خبر داده بود.

 

به گزارش خبرنگار "بازتاب"، کیهان امروز نوشت:

با پیشنهاد و حمایت «کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران» قرار است یکی از سالن های دانشگاه به نام «ایرج افشار» (ایران شناس نزدیک به محافل بهایی) شود.

از چندی پیش جریان فرهنگی مشکوکی در دانشگاه تهران تحرکات خود را آغاز کرده است که به دنبال ترویج کارگزاران فرهنگی عصر پهلوی و نادیده گرفتن دانشمندان متعهد می باشد. یکی از نخستین اقدامات این عناصر، بازگرداندن مجسمه های نیم تنه برخی از کارگزاران عصر قاجار و پهلوی اول و دوم از چند سال قبل به سالن کتابخانه دانشگاه است. سیاست ها و اقدامات این عناصر به جایی رسیده است که برای مورخان وابسته و نزدیکان حسن تقی زاده، سالن یادبود بنا می کنند و اکنون قصد نامگذاری سالنی را به نام «ایرج افشار» دارند که پس از انقلاب نیز با «بنیاد مطالعات ایران» (به ریاست اشرف پهلوی) همکاری نزدیک داشت.

به نظر می رسد روسا و مدیران دغدغه مند دانشگاه تهران باید نسبت به تحرکات چنین عناصر نامطلوبی که پست های مدیریتی کتابخانه دانشگاه را در اختیار دارند، واکنش جدی نشان دهند و مانع از ترویج آرا و نگرش چهره هایی شوند که آثارشان هیچ سنخیتی با انقلاب اسلامی ندارد.

گفتنی است مرحوم «جلال آل احمد» طی یادداشت مهمی در آبان ۱۳۴۵خطاب به «ایرج افشار» وی را از حامیان بهائیان معرفی می کند که «زیر بار اباطیل آنان را» گرفته است. «ایرج افشار» در ۱۵ آذر ۱۳۵۶ با حکم «فرح پهلوی» به عضویت هیات امنای «بنیاد فرهنگ ایران» جایگزین «منوچهر اقبال» شد و با دربار پهلوی و «احسان یارشاطر»، «تقی زاده» و ... رابطه بسیار نزدیکی داشت.

 

 

این در حالی است که پریروز، دکتر غلامعلی حداد عادل، در یادداشتی که در سایت رهبر انقلاب منتشر کرد، از دعوت آیت الله خامنه ای از این کتاب شناس برجسته و تمجید ایشان از قلم وی خبر داد و نوشت:

 

«سال گذشته مطلع شدیم که آقا حدود ۹ ماه قبل از درگذشت ایرج افشار، ملاقاتی با آن مرحوم داشته‌اند که به پیشنهاد خود آقا بوده است. ایشان یادداشتی برای آقای افشار فرستاده بودند که من مایلم شما را ملاقات کنم و وی هم قبول کرده بود. آقا در دیدار با آقای افشار به ایشان گفته‌ بودند: «من از دورانی که شما سردبیر مجله‌ی سخن بودید، مقالات و نوشته‌های شما را می‌خواندم تا بعد در مجله‌ی راهنمای کتاب و ... من از نثر فارسی شما خوشم می‌آید، چون خون‌دار و جان‌دار است و نثر دلپذیر و درست و دلنشینی می‌نویسید.» یعنی یکی از جهاتی که ایشان به آقای افشار احترام می‌گذاشتند، قدرت قلم او بود.»

 

ایرج افشار دانش آموخته دکترای حقوق از دانشگاه تهران، از سال ۱۳۳۳ تا سال ۱۳۳۵ سردبیر مجله سخن بود که صاحب امتیاز آن دکتر پرویز ناتل خانلری بود. از سال ۱۳۳۷ تا سال ۱۳۵۷ مدیر و سردبیر مجله «راهنمای کتاب» بود که صاحب امتیاز آن دکتر احسان یارشاطر بود. همچنین از سال ۱۳۳۷ به تدریس در دانشسرای عالی وابسته به دانشگاه تهران پرداخت.

وی در سال ۱۳۴۱ به ریاست کتابخانه ملی ایران رسید. در سال ۱۳۴۲ به ریاست مرکز تحقیقات ایران‌شناسی دانشگاه تهران رسید. بعد از انقلاب هم وی به فعالیتهای فرهنگی خود در حفظ و معرفی کتب و آثار فرهنگی ادامه داد و ۱۸ اسفند ۱۳۸۹ در بیمارستان جم تهران درگذشت.

 

بسیاری از مسوولان و چهره های فرهنگی از جمله دکتر حداد عادل هم در خاکسپاری و ترحیم وی شرکت کردند و حداد در مجلس یادبود وی گفت: دانشجویان شیوه زندگی استاد ایرج افشار را الگوی خود قرار دهند.

 

 

مراسم تشییع ایرج افشار؛ بالا: آیت الله محقق داماد

پایین؛ از راست: غلامحسین کرباسچی، فرهاد رهبر، غلامعلی حداد عادل، دکتر شفیعی کدکنی

 

 

اکنون جای این پرسش از برادر حسین و برادران کیهان نشین ایشان است که بر فرض مرحوم جلال آل احمد که از هم عصران مرحوم ایرج افشار بوده، نسبت حمایت از بهاییان هم داده باشد. آیا به همین بهانه باید یک ایران شناس و کتابشناس برجسته که حق بزرگی بر فرهنگ این مملکت دارد، را منکوب کرد؟

این دوستان هیچ می دانند چرا رهبر انقلاب از این ایران شناس به قول آنها نزدیک به بهایی ها دعوت کرده اند؟

رهبر انقلاب در دیدار چند سال قبل خود با تحریریه کیهان، انتقادات شدید خود را درباره بخش «نیمه پنهان» این روزنامه و برچسب زدن و راندن اصحاب فرهنگ و هنر به انواع بهانه ها بیان کردند، اما ظاهرا این دوستان قصد ندارند رویه خود را که تا کنون موجب رانده شدن شمار زیادی از اصحاب فرهنگ و هنر از نظام شده، پایان دهند.

 

ارتباط و سلام و علیک ایرج افشار با برخی چهره ها در زمان شاه منتفی نیست؛ اما با این گونه صغری و کبری چیدن های کیهان، آن هم درباره نامگذاری یک سالن دانشگاه بعد از مرگ یک استاد، دیگر چه کسی می ماند؟

 

البته این که کسانی که باید به مقامات عالی در کشور برسند، سوابقشان در رژیم گذشته بررسی و میزان پایبندی آنها به نظام از این منظر محک زده شود، پر بیراه نیست، اما تعمیم این روش به همه امور چندان توجیهی ندارد.