در روایتهای شیعه و سنی مدت زمان‌های متفاوتی برای حكومت مهدوی ذكر شده كه كمترین آنها هفت سال و بیشترین آنها 309 سال (به مقدار توقف اصحاب كهف در غار) است. در اینجا برخی از روایت مرتبط با این موضوع را نقل می‌كنیم:
1. مدت زمان‌های بیان شده در روایات
هفت سال، هشت سال، نه سال، ده سال، نوزده سال، بیست سال، چهل سال و 309 سال مدت زمان‌هایی هستند كه در روایات از آنها به عنوان مدت حكومت قائم(عج) یاد شده است. هر یك از دانشمندان اسلامی نیز یكی از این زمان‌ها را ترجیح داده و در كتاب‌های خود آورده‌اند. روایت‌هایی كه مستند مدت‌های یاد شده هستند از نظر تعداد و اعتبار یكسان نیستند، ولی در هر حال برای هر یك از آنها می‌توان روایت یا روایت‌هایی را نقل كرد.
الف) روایتهای هفت و نه سال
در بسیاری از روایاتی كه از طریق اهل سنت از پیامبر اعظم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) نقل شده، مدت زمان حكومت مهدی(عج) هفت یا نه سال ذكر شده است. در یكی از این روایات چنین می‌خوانیم:
«زمین از ظلم و جور پر می‌شود، آنگاه مردی از خاندان من قیام می‌كند، او هفت یا نه [سال] حكومت می‌كند و زمین را از عدل و داد آكنده می‌سازد».(1)
نكته قابل توجه در مورد این دسته از روایات آن است كه در بیشتر آنها پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در پاسخ این پرسش كه امام مهدی(عج) چند سال حكومت می‌كند؟ به جای سخن گفتن و بیان عددی مشخص، به وسیله انگشتان دست، زمان حكومت آن حضرت را مشخص می‌ساختند. محدثان اهل‌سنت هم با توجه به این عمل پیامبر مدت حكومت امام مهدی(عج) را هفت یا نه سال(2) ذكر كرده‌اند؛ از این‌رو این احتمال وجود دارد كه مراد پیامبر از عددی كه با نشان دادن انگشتانشان بیان می‌كردند، نه هفت سال بلكه هفت دوره زمانی باشد.(3)
در یكی از این روایات كه از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است، چنین می‌خوانیم: «همانا قائم [بر او درود باد] نوزده سال و چند ماه حكومت خواهد كرد»
گفتنی است علامه مجلسی هم برخی روایتهای سنی را كه در آنها مدت حكومت امام زمان(عج) هفت یا نه سال بیان شده است، نقل كرده‌اند كه روایت زیر از آن جمله است:
«... پس خداوند مردی از عترت و خاندان مرا برمی‌انگیزد و زمین را از عدل و داد پر می‌كند، چنان كه از ظلم و جور پر شده بود. ساكنان آسمان و زمین از او خشنودند، آسمان چیزی از بارانش را نگه نمی‌دارد و همه را پی در پی، فرومی‌فرستد، زمین هیچ روئیدنی را در خود نگه نمی‌دارد و همه را خارج می‌سازد. تا آنجا كه انتظار می‌رود مردگان نیز زنده شوند، جهانیان هفت یا هشت، یا نه سال در این وضع زندگی می‌كنند».(4)
ب) روایتهای نوزده سال
نعمانی در آخرین باب كتاب خود، چهار روایت، در زمینه مدت زمان حكومت قائم(عج) نقل كرده كه در همه آنها از نوزده سال یا نوزده و چند ماه سخن به بیان آمده است.(5)
در یكی از این روایات كه از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است، چنین می‌خوانیم:
«همانا قائم [بر او درود باد] نوزده سال و چند ماه حكومت خواهد كرد».(6)
در یكی از روایات این باب، افزون بر نوزده سال از 309 سال هم به عنوان مدت حكومت امام مهدی(عج) یاد شده است، كه در ادامه درباره آن سخن خواهیم گفت.
ج) روایتهای چهل سال
برخی روایات، مدت حكومت امام مهدی(عج) را چهل سال ذكر كرده‌اند. از جمله در روایتی كه از پیامبر اكرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) نقل شده، آمده است: «او چهل سال در روی زمین فرمانروایی می‌كند».(7)
امام حسن مجتبی (علیه السلام) نیز از پدر بزرگوارش نقل می‌كند كه فرمود:
«خداوند در آخرالزمان مردی را بر می‌انگیزد... او زمین را از عدل، داد، برابری، نور و برهان پر می‌كند... او [به مدت] چهل سال بر شرق و غرب عالم فرمانروایی می‌كند. پس خوشا به حال كسی كه زمان او را درك كند و سخن او را بشنود».(8)
د) روایتهای هفتاد سال
برخی روایات، ابتدا مدت حكومت قائم(عج) را هفت سال اعلام كرده‌اند، ولی در ادامه یادآور شده‌اند كه هر یك سال از حكومت آن حضرت برابر با ده سال از سال‌های معمولی است.
عبدالكریم خثعمی می‌گوید، به امام صادق(علیه السلام) عرض كردم: «قائم ـ بر او درود باد ـ چند سال حكومت می‌كند» و آن حضرت فرمود: «هفت سال، روزها و شب‌ها طولانی می‌شوند تا آنجا كه هر سال از سال‌های او با ده سال از سال‌های شما برابری می‌كند، و بدین گونه مدت حكومت او با هفتاد سال از سال‌های شما برابر می‌شود».(9)
این موضوع كه در عصر امام مهدی(عج)، سال‌ها طولانی‌تر شده و هر سال با ده سال از سال‌های كنونی برابری می‌كند در روایتهای متعددی بیان شده است. از جمله در روایتی كه از امام ششم شیعیان(علیه السلام) نقل شده، آمده است: «خداوند در عهد او به چرخ گردون فرمان می‌دهد كه آرام‌تر بگردد، تا آنجا كه در روزگار او یك روز برابر با ده روز از روزهای شما، یك ماه برابر با ده ماه [از ماه‌های شما] و هر سال برابر با ده سال از سال‌های شما می‌شود».(10)
نعمانی در كتاب خود از جابربن یزید جعفی نقل می‌كند كه امام باقر(علیه السلام) می‌فرمود: «به خدا سوگند مردی از ما اهل بیت سیصد سال [و سیزده سال] به اضافه نه [سال] حكومت خواهد كرد، گوید: به آن حضرت عرض كردم: [و] این كی خواهد شد؟ فرمود: پس از وفات قائم(عج). به آن حضرت گفتم: قائم (عج) چقدر در عالم خود برپاست تا از دنیا برود؟ فرمود: نوزده سال از روز قیامش تا روز مرگش»
ه) روایتهای 309 سال
آخرین گروه از روایات، شامل روایاتی است كه مدت زمان حكومت امام مهدی(عج) را به تعداد سال‌های اقامت اصحاب كهف در غار، یعنی 309 سال دانسته‌اند. در یكی ازاین روایات كه از امام محمدباقر(علیه السلام) نقل شده، چنین آمده است:
«قائم مدت 309 سال حكومت می‌كند، به تعداد سال‌هایی كه اصحاب كهف در غار خود درنگ كردند. او زمین را از عدل و داد پر می‌كند. چنان كه ستم و بی‌داد پر شده بود».(11)
نعمانی در كتاب خود از جابربن یزید جعفی نقل می‌كند كه امام باقر(علیه السلام) می‌فرمود:
«به خدا سوگند مردی از ما اهل بیت سیصد سال [و سیزده سال] به اضافه نه [سال] حكومت خواهد كرد، گوید: به آن حضرت عرض كردم: [و] این كی خواهد شد؟ فرمود: پس از وفات قائم(عج). به آن حضرت گفتم: قائم (عج) چقدر در عالم خود برپاست تا از دنیا برود؟ فرمود: نوزده سال از روز قیامش تا روز مرگش».(12)
پی‌نوشت‌ها:
1. احمدبن حنبل، المسند، ج 3، ص 28
2. این احتمال وجود دارد كه كلمه «سبع = هفت» در نسخه برداری‌هایی كه از كتاب‌های روایی صورت گرفته است، تصحیف و تبدیل به «تسع = نه» شده باشد.
3. ر. ك: معجم احادیث الإمام المهدی(عج)، ج 2، ص 527.
4. بحارالآنوار، ج 51، ص 104، ح 39.
5. ر. ك: كتاب الغیبه، ص 331 ـ 332.
6. همان، ص 332، ح 4.
7. بشارت الاسلام، ص 255؛ الزام الناصب، ص 304.
8. بحارالآنوار، ج 52، ص 280، ج 6.
9. بحارالآنوار، ج 52، ص 337، ح 77.
10. همان، ص 333، ح 61؛ شیخ طوسی، كتاب الغیبه، ص 283.
11. بحارالآنوار، ج 52، ص 291، ح 34.
12. كتاب الغیبه، ص 331ـ332 ، ح 3.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر