مصباح:دو نفر شبیه به علی به ما عطا شده

آیت الله مصباح در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران با عنوان رابطه دولت با ولایت فقیه از دیدگاه مبانی اسلامی و دیدگاه فقهی به ایراد سخن پرداخت.

به گزارش  ایلنا، آیت الله مصباح یزدی گفت: با اینکه ۳۵ سال از پیروزی انقلاب اسلامی مبتنی بر ولایت فقیه می‌گذرد یکی از سوالاتی که همچنان در ذهن جوانان وجود دارد این است که مساله ولایت فقیه چیست؟ چرا که آن‌ها امام را ندیده‌اند و از سیره ایشان بهره نبرده‌اند. ما در تمام دنیا حکومت‌هایی داریم که به نحوی مبتنی بر دموکراسی است و بقیه حکومت‌هایی که به عنوان حکومت سلطنتی اداره می‌شوند بیشتر جنبه تشریفاتی دارند غیر از چند کشور معدود عموم کشور‌ها به صورت جمهوری اداره می‌شوند.

وی تصریح کرد: در ایران هم انتخابات انجام می‌شود و در ابتدای انقلاب ما مقام نخست وزیری و ریاست جمهوری را در کنار هم داشتیم و به خاطر مشکلاتی که به وجود آمد نخست وزیری از ارکان نظام حذف شد.

آیت الله مصباح یزدی اظهار داشت: هر انسانی در این جامعه زندگی کند حق دارد نظرش را بدهد که چه کسی شخص اول مقام اجرایی باشد. دموکراسی معنایش همین است.

وی ادامه داد: پست ریاست جمهوری هر چند سال یک بار عوض می‌شود و دوامی ندارد و سیاست گذاری‌هایش ممکن است تغییر کند و در کشور ما مقامی که همیشه بوده مقام معظم رهبری است. بعضی‌ها می‌گویند که مقام معظم رهبری یک مقام تشریفاتی است که سنبل و نمادی برای وحدت جامعه است سوال من این است که آیا رهبری به مشابه سلطان برای جامعه ماست؟ بعضی‌ها اینگونه فکر می‌کنند و از این تفکر دفاع هم می‌کنند و می‌گویند این برای وحدت جامعه مناسب است.

آیت الله مصباح یزدی گفت: من احساس می‌کنم این بحث با وجود اینکه بار‌ها مطرح شده در این سه دهه هنوز اشباع نشده است. بحث دیگر این است مبانی فقهی و دینی ما چه اقتضا می‌کند و قانون اساسی چه برداشتی دارد. بعضی‌ها هستند که معتقدند اصولا اسلام نظر خاصی در رابطه با حکومت ندارد و می‌گویند که اسلام احکام فردی و اجتماعی دارد که باید اجرا شود و مسئولانی باید مشخص شوند که متصدی انجام آن احکام است.

وی ادامه داد:‌دولتی که بعد از تشکیل جمهوری در ایران سر کار آمد گرایش‌های سوسیالیستی داشت و تیمی که این دولت را همراهی می‌کرد نیز پیرو سوسیالیسم و چپ گرا بودند حتی بعضی روحانیون هم چنین گرایش‌هایی داشتند اما طولی نکشید که نظرشان عوض شد و ۱۸۰ درجه تغییر کرد. آن‌ها اقتصاد لیبرال و سرمایه داری آزاد را ترویج می‌کردند که مردم بدون هیچ محدودیتی خودشان در اجرای این نظریه مشارکت می‌کنند.آنچنان که می‌بایست مبانی فکری نظام برای همه جا نیفتاده است طبیعتا اگر کسی چنین نظری بدهد نظر شخصی تلقی می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: نظری که من ابراز می‌کنم این است که اسلام نظام حکومتی دارد دوم اینکه این نظام حکومتی است که اساسش با شریعت تدوین شده است. حکم قانونی الهی که از طرف خدا به پیامبر نازل شده و از سوی ایشان برای ائمه اطهار تبیین شده است. سوم اینکه این نظام حکومتی نظامی دگم و بسته نیست و یکسری اصولی را تعریف کرده است از آنجایی که خدا بندگانش را می‌شناسد می‌داند این اصول به صورت کامل اجرا نخواهد شد و یک مدل دومی برای اداره جامعه در نظر گرفته است.

آیت الله مصباح یزدی افزود: حکومت باید یک هرم باشد که در راسش فرد معصوم قرار می‌گیرد خداوند بر ما منت گذاشته و چند نفر را آفریده است که آنقدر پاکند که نه در فهمشان اشتباه می‌کنند و نه در عمل دچار هوای نفس می‌شوند یعنی معصومند. اهل تسنن فقط برای پیامبر این عصمت را قائل بودند اما ما شیعیان به چهارده معصوم اعتقاد داریم. مدل اصلی حکومت این است که یک معصوم در راس هرم حکومت قرار گیرد. عزیز‌ترین و برجسته‌ترین آن‌ها که به اعتقاد ما اشرف مخلوقات بر روی زمین است حضرت محمد (ص) بود. این شخص معصوم که در راس هرم قدرت قرار می‌گیرد قانون گذار نیست و قانون را از خدا دریافت کرده و به مردم ابلاغ می‌کند. خداوند این فهم را به پیامبر می‌دهد که احکام را برای مردم تبیین کند.

وی ادامه داد: مردم دو منبع را برای تفهیم احکام خدا در اختیار دارند یکی کلام خدا، قران و دیگری حضرت محمد (ص). سوال این است که آیا با بیان قانون مشکل جامعه حل می‌شود؟ همه مردم احکام حلال و حرام را می‌فهمند و اگر فرض را بر این بگذاریم که همه، همه چیز را می‌دانند نمی‌توانیم مطمئن باشیم که احکام اجرا می‌شود.

آیت الله مصباح یزدی با بیان اینکه از‌‌ همان ابتدای خلقت جنایت اتفاق افتاد و برادری به خاطر حسد به برادرش او را از بین برد،گفت: حسد در انسان‌های اولیه هم وجود داشت. پس می‌بینیم با دانستن حلال و حرام مشکل جامعه حل نمی‌شود و نیاز به مقام اجرایی برای ایجاد امنیت و ضمانت برای اجرای احکام خدا وجود دارد. آیا پیامبر و امامان معصوم می‌توانند در کل مملکت اسلامی مجری احکام باشند حتی در زمان خود پیامبر با کوچک بودن جامعه اسلامی چنین امکانی وجود نداشت پس در اینجا مجبور می‌شویم از عصمت به شبه عصمت تنزل کنیم و کسی شبیه به معصوم برای اجرای احکام وجود داشته باشد یعنی از نظر تقوا و مبارزه با هوای نفسانی کسانی حضور داشته باشد.

وی گفت: اصل قانون از خداست، تدوینش از معصوم و اجرایش در درجه اول از خود معصوم و درجه دوم تحویل آن به فرد شبه معصوم. بعضی قوانین دموکراتیک قابل تطبیق با حکومت اسلامی است. در حکومت دینی قانون را خدا صادر می‌کند. این نظام هیچ‌گاه به طور کامل اجرا نشد. هنوز بدن پیامبر بر روی زمین بود که مردم سراغ مدل دیگری رفتند. به بیان دیگر هسته دموکراسی از زمان رحلت حضرت محمد (ص) به گونه‌ای ایجاد شد و مردم خواستار نوعی دیگر از حکومت شدند.

آیت الله مصباح یزدی افزود: خداوند خودش مدل دوم حکومت را برای مردم پیش بینی کرده بود و عملا در مدل دوم جایی که مردم دسترسی به معصوم ندارند می‌توانند از کسی تبعیت کنند که ماذون از فرد معصوم باشد. این مدل دوم حکومت است.

وی با اشاره به اینکه اینجا مساله‌ای که مطرح می‌شود این است که وقتی افراد از خود مقام معصوم تبعیت نمی‌کنند از نماینده او نیز تبعیت نمی‌کنند،گفت:  در اینجا مردم دو دسته می‌شوند یا از امام معصوم و نماینده‌اش تبعیت می‌کنند یا که اینجا تقیه برای حفظ جامعه اسلامی به کار گرفته شد و در زمانی که زندان‌ها و تبعید‌ها در زمان بنی امیه برقرار بود امامان معصوم می‌باید به هر طریقی برای حفظ جامعه اسلامی تلاش می‌کردند و دو مساله مطرح شد یکی اجرای احکام فردی و دیگری اجرای احکام اجتماعی و حکومتی که با حکومت‌های آن روز در تضاد بودند.

آیت الله مصباح یزدی گفت: امام صادق در آن زمان برای حفظ دین و اسلام به شیعیان تقیه را سفارش می‌کردند و به آن‌ها می‌گفتند که در نماز جماعت برادران سنی اشان شرکت کنند تا بتوانند در مقابل حکومت به حفظ دینشان بپردازند آیا وقتی علی مالک اشتر را برای حکومت تعیین می‌کند مالک اشتر معصوم می‌شود خیر مالک اشتر معصوم نبود و ممکن بود اشتباه کند وظیفه ما این است که کسی را که می‌دانیم احکامش درست است و اعلم است حکمش را اجرا کنیم راهی بهتر از این وجود ندارد وقتی دسترسی به امام معصوم نداریم باید از شبه معصوم اطاعت کنیم البته مثل علی پیدا نمی‌شود اما شبیه او پیدا می‌شود.

وی اظهار داشت: در زمان ما حجت بر ما تمام شده و دو نفر شبیه به علی به ما عطا شده است و ما باید از آن‌ها اطاعت کنیم در زمان قبل از انقلاب به علت اینکه مراجع تقلید به راحتی اجازه راهنمایی مردم را نداشتند از طریق پیروانشان در میان کارمندان دولت و فرهنگیان راهنمایی‌هایشان را به مردم ابلاغ می‌کردند. خدا به ما منت گذاشته و به برکت خون‌های شهدا شرایطی ایجاد شده است که اگر دسترسی به معصوم نداریم مدل دوم حکومت میسر شده است و وقتی فرد شبه معصومی وجود دارد کس دیگری اجازه ندارد در عرض او متصدی حکومت شود و هر کس دیگر ادعای حکومت کند ادعایی غاصبانه است.

آیت الله مصباح یزدی ادامه داد: دموکراسی لیبرال می‌گوید مردم رای بدهند مردم چه کاره هستند که احکام را اجرا کنند و بخواهند جان کسی را بگیرند یا دست کسی را قطع کنند آیا مردم خودشان چنین اجازه‌ای دارند که بخواهند آن را به دیگری واگذار کنند تنها شکلی که می‌تواند به نظام حکومتی وجه‌ای شرعی بدهد این است که حکومت از طریق امام معصوم به دیگران تفویض شود.

وی گفت: امام گفته بود من با علمی از طرف خدا دارم رئیس جمهور را به مقامش نصب می‌کنم رئیس جمهور منتخب مردم اگر از طرف ولی فقیه نصب نشود طاغوت است و اطاعت از او حرام. کسی می‌تواند اقدام به اجرای احکام کیفری کند که مستلزم تاثیر در اموال و نفوس مردم باشد فقط خدا است که چنین حقی را دارد و ولی فقیه از طرف امام معصوم چنین اجازه‌ای را دریافت می‌کند.